Een volwassen steekmug leeft meestal 2-4 weken. De levenscyclus van de steekmug bestaat uit 4 verschillende stadia:

Steekmug levencyclus

 

1. Ei stadium: De eitjes moeten worden afgelegd in een geschikte broedplaats, op of in de buurt van water. Afhankelijk van de soort worden de eitjes op het wateroppervlak gelegd, ofwel afzonderlijk (sommige Anopheles-soorten) ofwel in groepjes (sommige Culex-, Culiseta- en Coquillettidia-soorten), of aan de rand van het water op een vast oppervlak (sommige Anopheles-, Aedes- en Culiseta-soorten). Eitjes van de steekmug zijn langwerpig, spoelvormig en ondoorzichtig.

Culex pipiens eitjesAedes japonicus eitjes

2. Larve stadium: Na het afzetten van de eitjes ontwikkelt het embryo zich in 2 tot 3 dagen, afhankelijk van de temperatuur. Zodra deze ontwikkeling is voltooid, scheurt de eischaal open en komt een larve vrij. De larve doorloopt 4 stadia, met een vervelling aan het einde van elk stadium. Om te kunnen ademen, heeft de larve een adembuis die aan het wateroppervlak is bevestigd. Met de monddelen filtert de larve algen en micro-organismen om zich te voeden.

Culex pipiens larveAedes koreicus larve

3. Pop stadium: Dit is het laatste stadium van de aquatische fase. In dit stadium vindt de ademhaling nog plaats via twee korte ademhalingsbuisjes, maar de pop neemt geen voedsel op. Binnen een paar dagen ontwikkelt de pop zich tot een volwassen steekmug. 


Aedes albopictus pop

4. Volwassen stadium: De volwassen steekmug komt uit de pop en drijft enkele uren op het wateroppervlak tot zijn skelet is verhard. Hierna vliegt de volwassen steekmug uit.

Culex pipiens torrentium (female)

 

Gemiddeld bedraagt de tijd tussen de bevruchting en het uitvliegen van de steekmug 2 weken. De verdere levenscyclus verloopt anders voor de mannetjes steekmuggen dan voor vrouwtjes. Voor mannetjes is het enige doel paren, terwijl de vrouwtjes ook nog verschillende andere belangrijke taken hebben. Het paren gebeurt een paar dagen nadat de steekmuggen het volwassen stadium hebben bereikt. De bevruchte vrouwtjes gaan dan op zoek naar een gastheer Organisme dat een ziekteverwekker kan herbergen. In de context van de ecologie van de mug, is gastheer de soort waar de mug zich op voedt. om zich te voeden met bloed dat nodig is voor de ontwikkeling van de eitjes. Als de vrouwtjesmug voldoende bloed gezogen heeft, zoekt ze een plek om te rusten, haar bloedmaaltijd te verteren en haar eitjes te laten rijpen. Deze rustperiode duurt 2 tot 3 dagen in tropische streken en kan tot twee weken duren in gematigde streken. Hierna gaat het vrouwtje op zoek naar een geschikte plaats om haar eitjes te leggen. Vervolgens begint de cyclus opnieuw en gaat het vrouwtje weer op zoek naar een bloedmaaltijd.

In de herfst, wanneer de temperaturen dalen en de dagen korter worden, gaan de steekmuggen in wintermodus. Sommige soorten overwinteren als eitjes (veel Aedes-soorten) of als larven (sommige Aedes-, Anopheles- en Culex-soorten) en kunnen enkele maanden in een winterslaap gaan. Andere soorten overwinteren als volwassen steekmug in huizen en kelders (b.v. de gewone huissteekmug, Culex pipiens, en de grote geringde steekmug, Culiseta annulata).