Tijgermug

De tijgermug (Aedes albopictus) is een van de meest gevaarlijke invasieve soorten Een invasieve soort is een soort die schadelijk wordt voor de plaatselijke biodiversiteit en/of de omgeving. . In enkele decennia is deze mug erin geslaagd de wereld te koloniseren dankzij de globalisering en haar uitstekende ecologische aanpassingsvermogen. 

Oorspronkelijk is de tijgermug afkomstig uit de regenwouden van Zuidoost-Azië. Sindsdien heeft zij zich over de hele wereld verspreid. Zij kwam in 1979 via Albanië in Europa aan. In de loop van de jaren tachtig veroverde zij ook Noord- en Zuid-Amerika. In de jaren negentig werd zij ook aangetroffen in Afrika en Italië. Op dit moment is de tijgermug aanwezig in heel Zuid-Europa, waar zich vooral rond de Middellandse Zee verscheidene populaties hebben gevestigd De vestiging van een invasieve soort in een bepaald geografisch gebied na de introductie ervan. Een muggenpopulatie heeft zich ergens gevestigd als zij in staat is te overleven en zich voort te planten onder de plaatselijke omstandigheden. . Recentelijk verspreidt de tijgermug zich ook meer naar het noorden, met gevestigde populaties in Noord-Frankrijk en Duitsland, op slechts 150 km van België. Zie de kaart van het ‘European Centre of Disease Prevention and Control’ (ECDC) voor een overzicht van de huidige verspreiding van de tijgermug in Europa. 

De tijgermug werd in 2000 voor het eerst in België waargenomen, via de invoer van tweedehandsbanden. Sinds 2013 wordt de tijgermug bijna elk jaar in ons land aangetroffen, geïntroduceerd via de handel in tweedehandsbanden en geluksbamboe (lucky bamboo). Vanaf 2018 ‘liften’ volwassen tijgermuggen ook mee vanuit de buurlanden naar België via auto's of vrachtwagens. Ondanks deze herhaalde waarnemingen is de tijgermug nog niet gevestigd De vestiging van een invasieve soort in een bepaald geografisch gebied na de introductie ervan. Een muggenpopulatie heeft zich ergens gevestigd als zij in staat is te overleven en zich voort te planten onder de plaatselijke omstandigheden. in ons land.  

Wat is de voortplantingscyclus van de tijgermug?

De tijgermug heeft stilstaand water nodig om zich voort te planten. Het vrouwtje legt haar eitjes op een vaste ondergrond (bv. binnenkant van een schaaltje) vlak boven het wateroppervlak. Nadat de eitjes in contact komen met water, komen de larven uit de eitjes en gaat de ontwikkeling van de mug verder in het water. Oorspronkelijk legde de tijgermug eitjes in natuurlijke broedplaatsen zoals boomholten, rotsholten en andere plekken met stilstaand water. Nu de tijgermug zo wijdverspreid is en ze zich goed heeft aangepast aan stedelijke gebieden, gebruikt ze ook kunstmatige broedplaatsen zoals oude banden, potjes en schotels, waterreservoirs, emmers, goten en bloempotten. 

In landen met een gematigde klimaat begint het actieve seizoen van de tijgermug rond eind april of begin mei en duurt tot oktober of begin november. Regenval tijdens deze periode geeft haar voldoende plaatsen om eitjes te leggen, en warmere temperaturen stimuleren de populatie om te groeien. De ontwikkeling van de tijgermug duurt tussen 7 en 30 dagen en de volwassen mug kan tot een maand of langer leven.

Een soort met een groot aanpassingsvermogen!

Hoewel de tijgermug op eigen kracht slechts 200-500 meter kan vliegen, kan zij passief als volwassen mug of in het ei stadium zeer grote afstanden afleggen. Daarbij kan zij zich aan verschillende omgevingen aanpassen.
Andere unieke kenmerken van de tijgermug hebben haar tot een van de meest gevaarlijke invasieve soorten Een invasieve soort is een soort die schadelijk wordt voor de plaatselijke biodiversiteit en/of de omgeving. gemaakt:

• Eitjes van tijgermuggen zijn bestand tegen droogte en kunnen tot een jaar zonder water overleven. 
• De tijgermug heeft een gevarieerd dieet: het vrouwtje kan zich voeden met het bloed van zoogdieren (waaronder mensen), reptielen, amfibieën en vogels.
• De tijgermug  kan zich aanpassen aan vele soorten klimaten. Deze soort verkiest echter warmere temperaturen waar de levenscyclus sneller wordt voltooid en het vrouwtje langer leeft.
• Deze muggen overwinteren in het ei stadium waardoor ze in deze toestand kunnen overleven bij zeer lage temperaturen, hetgeen hun geografische verspreiding heeft bevorderd in vergelijking met andere tropische soorten.

Waarom vermijden dat de tijgermug zich in België vestigt?

Het grootste gevaar van tijgermuggen is dat ze verschillende ziekteverwekkers Micro-organisme dat een ziekte kan veroorzaken, ook wel ziektekiem genoemd.  kunnen overbrengen. Deze soort is namelijk een zeer belangrijke drager ( vector Een insect dat een ziekteverwekker van het ene organisme op het andere overbrengt. ) van het knokkelkoortsvirus (denguevirus), het zikavirus en chikungunyavirus, en kan ook het westnijlvirus overbrengen. Daarnaast is de tijgermug zeer agressief wanneer ze op zoek is naar een bloedmaaltijd. De overlast die de tijgermug daardoor veroorzaakt kan zo groot zijn dat mensen bepaalde plaatsen gaan vermijden.

Hoe een tijgermug herkennen? 

De tijgermug is een kleine zwarte mug die gemiddeld tussen de 4-5 millimeter groot is, en zeker niet groter dan 9 millimeter. Zij is vooral te herkennen aan de witte streep op haar achterhoofd en rug (aanwijzing 1) en de vijf witte strepen op haar poten (aanwijzing 3) waarbij het laatste deeltje van de twee achterpoten volledig wit is (aanwijzing 2).

Hoe verschilt de tijgermug van andere muggen?

	De gewone huismug (Culex pipiens) die inheems Een inheemse soort is een soort die in zijn natuurlijke geografische gebied voorkomt, het gebied waar hij oorspronkelijk vandaan komt. is in België, is bruingeel gekleurd en ongeveer even groot als de tijgermug. In tegenstelling tot de tijgermug heeft de huismug geen specifiek patroon op haar rug (aanwijzing 1) of karakteristiek gestreepte poten (aanwijzing 2). Het lijf van de huismug is afgerond en heeft gele strepen.
	De grote geringde steekmug (Culiseta annulata) is een grotere mug die inheems Een inheemse soort is een soort die in zijn natuurlijke geografische gebied voorkomt, het gebied waar hij oorspronkelijk vandaan komt. is in België. Deze mug is donkerbruin en heeft ook strepen op haar achterlijf (aanwijzing 1) en haar poten die eerder beige en bruin gekleurd zijn. Het laatste deel van de achterpoten is volledig bruin (aanwijzing 2). Bovendien heeft de grote geringde steekmug vlekken op de vleugels (aanwijzing 3).
	De Aziatische bosmug (Aedes japonicus) is groter en hoewel zij ook gestreepte poten heeft (aanwijzing 1), hebben de achterpoten slechts 3 witte strepen (aanwijzing 2) en zijn de twee laatste delen bijna volledig zwart (aanwijzing 3). In vergelijking met de tijgermug, heeft de Aziatische bosmug complexere patronen van gouden lijnen op haar donkerbruine rug (aanwijzing 4).
	De soort Aedes koreicus lijkt erg op de Aziatische bosmug, maar de achterpoten kunnen 4 tot 5 witte strepen vertonen (aanwijzing 1). Het laatste deel van de achterpoten kan soms volledig zwart zijn of een korte witte streep vertonen (aanwijzing 2) zijn.
	De tijgermug wordt soms verward met de gelekoortsmug (Aedes aegypti). Hoewel de gelekoortsmug ook gestreepte poten heeft (aanwijzing 1), heeft haar zwarte rug een zilveren patroon dat aan de lier, het muziekinstrument, doet denken (in tegenstelling tot de witte streep op de zwarte rug van de tijgermug) (aanwijzing 2). De gelekoortsmug kan echter moeilijker te herkennen zijn als zij de schubben op haar rug verliest.